Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi cinsel yönden aktif olup doğum kontrol yöntemleri kullanmayan kadınların 1 sene içerisinde gebe kalamadıkları durumlarda uygulanır. Kısırlık problemi, dünya genelinde her ülkede yaygın olarak gözlemlenir. Bu nedenle infertilite tedavisine olan rağbet Türkiye de dahil olmak üzere bir hayli fazladır. Kısırlık tedavisi uygulanıp hamile kalan yüz binlerce kadın vardır.
Jinekolog, öncelikle kadınlarda kısırlığa sebebiyet verecek unsurları göz önünde bulundurur ve gerekli tetkikleri gerçekleştirir. Ardından sebeplere bağlı olarak hangi tedavinin uygulanacağına karar verir. Hasta için en uygun ve başarı oranı yüksek tedavi yöntemi, hekim tarafından uygulanır. Tedavinin türüne bağlı olarak yöntemler ve sonuca ulaşma süresi değişecektir.
Kısırlık Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) cinsel yönden aktif olduğu halde hiçbir doğum kontrol yöntemi uygulamayan çiftlerin 1 sene içerisinde gebelik elde edememesini kısırlık olarak tanımlar. Klinik bir sağlık problemi olan kısırlık, hem kadınlarda hem de erkeklerde olabilir. Yaş ilerledikçe kadınlarda doğurganlık şansı azalır ve erkeklerde de dölleme yetisi zayıflar. Her iki cinsiyet için de 40’lı yaşlardan sonra doğurganlık kaybı yüzde 75’lere ulaşmaktadır.
Erkeklerde kısırlık tedavisi daha kolay olabileceği için çiftlerde öncelikle onlar kontrol edilir. Kadınlarda kısırlık sorunu rahimdeki yapısal bozukluklar, miyomlar, polipler ya da yapışıklıklardan kaynaklanabilir. Embriyo rahime düşse dahi buradaki rahim duvarına tutunamadığı için gebelik gerçekleşemez ya da erken dönem gebelikte düşük meydana gelir. Bununla birlikte en yaygın sebep tüplerdeki tıkanıklıktır. Tıkanıklık, yumurtanın rahime ulaşmasını engeller.
Kısırlık Hangi Alan Bakıyor?
Kısırlık, üreme organları ile alakalı olduğu için kadınlarda kadın hastalıkları ve doğum alanı, erkeklerde ise üroloji alanı ilgilenir. Çiftlere öncelikle birtakım testler uygulanır. Ardından soruna bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenir. Kadınlarda kısırlık tüp tıkanıklığından kaynaklanıyor ise hekim, tüplere özel ilaçlar gönderir. Daha sonra bu ilaçlar, röntgen ile takip edilir ve tıkanıklık tespit edilir. Karın içerisinin detaylı bir şekilde kamera ile görüntülenmesi için kapalı cerrahi işlem olan laparoskopi de uygulanabilir.
Hekim, regl döngüsünün ilk gününde hormonları kontrol eder ve regl öncesinde ise rahimi hem ultrason hem de endometriyal biyopsi aracılığıyla kontrol eder. Rahim perdesi ya da çift rahim varlığı benzeri yapısal problemlerin çözümü için kadın hastalıkları ve doğum uzmanı, histerosalpingografi ismi verilen görüntüleme yöntemlerini kullanılır. Fiber optik ışık özelliğine sahip olan histerospkop, yapısal bozukluklara ek olarak miyom ve polipleri de kolay bir şekilde teşhis etme fırsatı sunar.
Kadınlarda Kısırlık (Infertilite) Tedavisi Nedir?
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi rahatsızlığın kaynağına bağlı olarak değişir. Gebe kalmayı deneyen ancak bir türlü başarıya ulaşamayan kadınlara, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından belirlenen tedavi uygulanır. Kısırlık belirtileri arasında hiç adet olamama, adet düzensizliği, adet döneminde şiddetli sancı ve ağrı yaşanması, gebelik durumu söz konusu değilken memelerden süt gelmesi, aşırı kilo alımı ve hormon bozukluğuna bağlı olarak akne problemleri yaşama ve aşırı tüylenme bulunur.
Kadınlarda Kısırlık (Infertilite) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi temelde yatan soruna bağlı olarak değişiklik gösterir. En yaygın kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi yöntemleri aşağıda sıralandığı gibidir.
1. Ovulasyon İndüksiyonu (Yumurtlama Tedavisi)
Yumurtlama düzensizliği mevcutsa ya da kadın kısırlığında sebep saptanamıyorsa yumurtlama tedavisi olarak da isimlendirilen ovulasyon indüksiyonu uygulanır. Tedavinin amacı kadının her ay düzenli bir şekilde yumurtlamasıdır. Hekim, gebelik şansının yüksek olduğu günlerde birliktelik yaşanmasını tavsiye eder. Ağız yoluyla hap kullanılabileceği gibi deri altına iğneler de yapılabilir. Tedavi 3 veya 6 ay sürer, tamamlandığında gebelik oluşmazsa diğer yöntemler denenir.
2. Tüp Bebek Tedavisi (ICSI, IVF)
Tüp bebek tedavisi, adından da anlaşılacağı üzere her iki tüpün de tıkalı olması durumunda kullanılır. Yumurta ve sperm, kadın ve erkekten ayrı ayrı alınarak laboratuvar ortamında bir araya getirilir. Yumurta, döllendikten sonra 3 – 5 gün büyümesi beklenilir. Oluşan embriyo, kadının rahmine özenli bir şekilde yerleştirilir. Çiftlerde, erkeğin sperm sayısının düşük olduğu takdirde de tüp bebek tedavisi tercih edilir.
3. İntrauterin İnseminasyon (IUI)
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi yöntemleri arasında bir diğer yaygın metot da intrauterin inseminasyondur. Bu yöntemde yumurtlayan kadının rahmine, erkekten toplanan spermler yerleştirilir. Yumurtlama ve aşılama yönteminin uygulanması için kadınlarda en az 1 tüp açık olmalıdır. İki tüpün de kapalı olması halinde aşılama tedavisi denenemez, onun yerine tüp bebek tedavisi gerçekleştirilir.
4. Cerrahi Müdahaleler
Kısırlığın sebebi fallop tüplerinin hastalığı ise bölgedeki tıkanıklığı gidermek ya da tüpleri onarmak üzere cerrahi müdahaleler uygulanabilir. Kadın hastalıkları ve doğum cerrahının yetkinliğine bağlı olarak operasyonun başarı oranı yüzde 20’ye yükselir. Uterus dışında gebelik riski, fallop tüplerini kapsayan bu operasyonun ardından yükselir. Cerrahi operasyonlar, bunlara ek olarak polipler, yara izlerini ya da uterus fibroidlerini yok etmek için kullanılır.
Kadınlarda Kısırlık (Infertilite) Nedenleri
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi en çok tüp tıkanıklığı, polikistik over sendromu (PCOS), çikolota kisti (endometriozis) ve yumurta bozuklukları gibi sorunlar nedeni ile uygulanır. Polikistik over sendromu (PCOS) kadınlarda erkeklik hormonu olarak da bilinen androjenin fazla üretilmesi neticesinde oluşur. Buna ek olarak hastanın obez olması ya da insülin direncinin bulunması da POCS’a sebebiyet verebilir.
Aynı zamanda kısırlık nedenleri arasında yaygın olarak düzensiz adet döngüsü, tüplerde tahribat ya da tıkanıklık, fallop tüplerinin yapışıklığı veya tıkanıklığı, azalmış yumurtalık rezervi ve karın içi operasyonlar yer alır. Karaciğer rahatsızlıkları, geç ergenlik, diyabet, adet olamama, aşırı kafein tüketimi, aşırı alkol ve sigara tüketimi de infertilite ile sonuçlanır. Rahim miyomları da kısırlığın nedenleri arasında bulunur, bunlar rahim duvarında oluşan iyi huylu tümörlerdir.
Kadınlarda Kısırlık (Infertilite) Tedavisinin Avantajları Nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre çiftlerin yüzde 10 – 15’i kısırlıktan etkilenir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte kısırlık tedavisine olan rağbet de artar. Kısırlık, bir sağlık sorunudur ve sebebi tek bir şey olabileceği gibi aynı anda birden çok faktör de hastayı olumsuz etkileyebilir. Kısırlığı aşmak üzere etkili ve güvenilir çok sayıda tedavi yöntemi bulunur.
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi çiftlerin hedefledikleri şekilde hamile kalarak çocuk sahibi olmalarını sağlar. Bu açıdan psikolojik olarak hem kadın hem erkekler kendilerini iyi hisseder. Kadınlarda meydana gelen fizyolojik rahatsızlıklar, gerekli olduğu takdirde infertilite tedavisinde çözümlenir.
Kadınlarda Kısırlık (Infertilite) Tedavisi Sonrası Süreç
Kadınlarda kısırlık (infertilite) tedavisi sonrasında gerektiği takdirde hekimin verdiği hap ve ilaçlar kullanılır, bununla birlikte hamilelik şansının yüksek olduğu günlerde cinsel birleşme gerçekleştirilir. İkiz, üçüz ya da daha fazla çocuğun tek batında dünyaya gelmesini ifade eden çoğul gebelik riski artar. Aynı zamanda erken doğum ve diğer hamilelik komplikasyonlarında artış gözlemlenir.
Kısırlık tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar overyan hyperstimulasyon sendromuna neden olabilir. Bu durum overlerde aşırı yumurtlama meydana gelmesini ifade eder. Kadınlar, karında aşırı gerginlik, orta seviyeli ağrı ve bulantı yaşayabilir. Genellikle semptomlar 1 hafta içerisinde biter. Enfeksiyon ve kanama bilhassa üreme tekniklerinde görülebilir.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infertility/diagnosis-treatment/drc-20354322
{{translate('Yorumlar')}} ({{yorumsayisi}})