Kalbin 4 kapakçığından birinin hasar alması demek, kanın kalp odacıkları arasından geçişinde problem yaşanması demektir. Bu bazen daralma, genişleme gibi olurken bazen de kapakçıklar arası pıhtı oluşumu gibi farklı şekillerde seyredebilir. Kapakçık değişimi ya da onarımı için kalp kapağı ameliyatı yapılır. Mitral kapak, aort kapak, pulmoner kapak ve kriküspit kapak olması fark etmeksizin onarım ya da değişim, tüm kalp kapakçıklarına yapılabilir. Koltuk altından girilerek ameliyat gerçekleştirilebileceği gibi, klasik yöntem kullanılarak açık kalp ameliyatından da faydalanılabilir.
Açık kalp ameliyatı hem komplikasyon olasılığının fazlalığı hem de hastaya operasyon sonrasında uzun süreli özenli bakım hizmeti gerektiği için, son yıllarda mümkün olduğu oranda az tercih edilir hale geldi. Son zamanlarda çift yaprakçıklı karbometal yapıda yapay kalp kapakçıkları, ameliyatlarda kullanılır oldu.
Kalp kapağı ameliyatı insan ömründe ortalama 30 yıllık bir artış demektir. Bu nedenle gerek duyulması halinde, her ne kadar riskli olursa olsun gelecek konforlu yıllar düşünülerek hareket edilmelidir. Yapay kalp kapakçıkları yetişkinler için idealdir. Ancak gebelik düşünen hastalar ve yaşlılar için içeriği nedeniyle yapay kapakçıklar kullanılamaz. Bu tür durumlarda sığır veya domuz perikardından üretilmiş doğala yakın bir kalp kapağı, doktor tarafından uygun bulunacaktır.
Bazı belirtiler, bir hekime danışılması gerekliliğini fark ettiren ve özellikle kalp kapağı ameliyatı tedavisi için erken süreçte hem hastaya hem doktora artı kazandıracak bulgular içerirler. Eğer kalp kapakçık hastalığı gibi bir şüpheniz varsa kendinizde şuna benzer belirtileri gözlemleyebilirsiniz:
- Bayılmalar
- Bacaklarda şişler
- Kanlı balgam tükürme
- Göğüste ağrı yanma ya da batma hissi
- Kalp ritminde dengesizlik
- Çarpıntı yaşama
- Nefes darlığı
- Uyurken asla sırt üstü yatamamak.
Bütün bu belirtiler, ameliyata karar verme sürecinin hızlandırılması ya da karara bağlanması adına son derecede önemlidir.
Kalp Kapağı Ameliyatı Hangi Alan Bakıyor?
Kardiyoloji ve kalp ve damar cerrahisi, tüm kalp kapağı ameliyatları için uzmandır. Konusu kalp ve kalbe giden damarları kapsayan her türlü şikâyet ve tedavi, kardiyologları ilgilendirecektir. Kalp kapağı hastalığı tanısı koyabilmek için doktorunuzun anjiyografi ya da ekokardiyografi çekmesi ve bulgularını buna göre saptaması gerekir. Bazen kalp kapakçığı ameliyatı gerektiği, farklı bir hastalığa tanı koymak istenirken tesadüfen de ortaya çıkabilir. Tüm kalp kapağı sorunları o an için ameliyat edilmeye mecbur değildir. Bazı durumlarda sık çekilecek olan ekokardiyografiler eşliğinde hastalık seyrinin takip edilmesi de yeterlidir.
Kalp Kapağı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Klasik yöntemde kalp kapağı ameliyatı, açık ameliyat şeklinde yapılır. Göğüs kafesinin 35 – 40cm dolaylarında açılmasıyla yapılan bu ameliyatta hasta tümden uyutulur, ameliyat öncesi hazırlıklar kesinlikle tamamlanmıştır. Kalp, pek çok şekilde tahlil edilmiş olmalıdır. Oluşabilecek komplikasyonlara karşı birkaç ünite kan tedarik edilmelidir.
Açık ameliyat teknikleriyle yapılan kalp kapakçık ameliyatı riskli olduğundan, son 30 yılda farklı teknikler kullanılmaya başlanmıştır. Klasik anjiyografi yapar gibi hastaya girilerek kapak değiştirilmesi bunlardan bir tanesidir. Aynı zamanda yapay ama biyolojik kalp kapakları, ameliyatların başarı oranlarında büyük ilerlemeler kat edilmesine zemin hazırlamıştır.
Son zamanların en sık kullanılan kalp kapağı ameliyatı teknikleri minimal invazif olarak da bilinen, sağ koltuk altından kalbe ulaşılarak operasyonun gerçekleştirildiği yöntemlerdir. Ortalama yoğun bakımda kalma süresi, ameliyatın ardından 1 gün olacaktır. Yoğun bakımda tedavideyken, göğsünüzdeki sıvının boşaltılması adına, hortum görünümünde “Dren” adı verilen bir tüp takılı olacaktır. 1 haftalık bir hastane yatışının ardından, hasta evde bakıma geçebilir.
Kapalı teknikle ameliyat edilen hastalar göğsü korumak zorunda kalmazlar ve araç kullanabilirler. Yalnız ameliyatın ardından, açık kalp kapakçık ameliyatı sürecine oranla bir tık fazla ağrı çekilmesi muhtemeldir. Bu ağrı ilk 8 saatte biter.
Sağ koltukaltından göğse girilip, akciğer pompasına kalp bağlanır. İçeride onarım yapılması gereken kapakçıklar onarılırken, bu mümkün değilse biyolojik ya da metal kapak dikimi yapılır. Akciğer problemi yaşamayan tüm hastalarda komplikasyon düzeyinin azlığından dolayı bu yöntem uygulanır. Ancak hastanın tıbbî geçmişinde akciğer konulu rahatsızlıklar varsa, açık ameliyat teknikleriyle kalp kapakçık ameliyatı yapılması uygundur.
Kalp Kapağı Ameliyatı Riski
Kalp kapağı ameliyatı risk oranı ameliyat tarzıyla da orantılıdır. Açık kalp ameliyatı şeklinde yapılan uygulamanın elbette göğsün açıldığı da düşünülürse, hasta adına daha çok risk oluşturacağını tahmin edebilirsiniz. Ancak geçmişte akciğer konulu bir rahatsızlığı olmayan ve diğer tüm bulguları koltukaltı kullanılarak kalp kapağı ameliyatına uygun olan hastalar, diğerlerine nispeten daha kısa süreli yatış ve ayakta tedavi süreci atlatacaklardır.
Genel bağlamda kalp kapağı ameliyatı ölüm riski oluşturabilecek etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Ritim bozukluğu
- göğüs kemiğinin oynaması. Bu genelde ameliyattan sonra ani hareketler yapılması halinde karşılaşılan bir durumdur.
- Akciğer ya da kalp zarının etrafında sıvı birikmesi
- Kalp atım gücünün azalması
- Akciğerde fazla basınç
- Pulmoner hipertansiyon
- Kalp içi pıhtı varlığı
Bu riskler aslında ameliyat esnasında gelişen komplikasyonların da dışında, ameliyata karar verme sürecinde geç kalınmasına bağlı gelişen riskler arasında sayılabilir. İşlem esnasında genelde standart cerrahi girişimlerde yaşanacak komplikasyon durumları beklenebilir. Mini kesiyle kalp kapağı ameliyatı esnasında, açık ameliyatta gelişen risklerin pek çoğu görülmez. Kesi yöntemiyle yapılan ameliyatlarda başarı oranı %98 dolaylarında seyredecektir.
Kalp Kapağı Ameliyatı Sonrası Süreç
Kalp kapağı ameliyatı çeşitleri genel bağlamda 2 tiptir. Tamir, değişim.
Kalp kapakçık tamiri, nispeten daha kolay ve daha hızlı iyileşme sürecine girilen bir ameliyattır. Ancak değişim o kadar kolay değildir. Biyolojik kapakçıklar, domuz veya dana gibi canlılardan suni yolda elde edilerek hastaya yerleştirilir. Yaşlılar ve gebelik planlayan kadın hastalar doğala yakın olan, bu tarzda kapakçıklarla tedavi edilebilirler. Ancak vücudun bu yapıya uyum göstermemesi, kapağın içeride zamanla çürümesi gibi pek çok risk durumuyla karşılaşılır, hastanın bu konuda bir kez daha ameliyata alınması gerekebilir.
Bu tür bir ihtiyacı olmayan normal hastalar için tıp, laboratuvarlarda karbometal ağırlıklı bir kapakçık geliştirir. Bu ameliyatın ardından hastanın konfor alanı ve yaşam süresinin ortalama 30 sene kadar uzadığı bilinir. Kalp kapağı ameliyatı sonrası süreç hakkında şu detayları bilmenizde fayda vardır:
- Ortalama 2 aylık bir iyileşme süreci öngörülür. Ancak anatominiz, bünyeniz bu sürenin 6 haftaya inmesi ya da 2 ayı aşmasında etkendir.
- Ameliyat sonrasında bir perhize gerek duyulmaz
- Rutin ilaç kullanımına kesinlikle dikkat etmelisiniz. Kapak değişimi sonrasında mutlaka bir kan sulandırıcı kullanmanız gerekecektir.
- Nefes egzersizleri asla ihmal edilmemelidir.
- Doktorun tavsiye ettiği varis çorapları kullanılmalıdır.
- İlk ayı atlattığınızda, bir kardiyolog eşliğinde rutin süreci takip etmeniz faydanızadır.
- Cilt yapınız aşırı hassas değilse, açık ameliyat izleri dahil zamanla kaybolacak, ince bir çizgi görüntüsü dışında bir estetik kaybınız olmayacaktır.
- Tüm ameliyat etkilerinden kurtulup rutin konfor hayatınıza dönme süreniz ortalama 1 seneye kadar sarkabilir, ancak yaşınız ve diğer biyolojik etkenlerinizle 3 aya kadar da düşebilir. Doktorunuz size tahmini bir fikir vermek adına verilerinizi inceleyerek daha detaylı bir süreç sonrası kurallar listesi verecektir.
Robotik cerrahi ile kalp kapağı ameliyatı, her hastalık için kullanılamaz. Ancak bu yöntem hastanın iyileşme sürecinde büyük bir kolaylık demektir. Yine süreç içerisinde sizin için en az risk geliştirecek tedaviyi, tüm tıbbî öykünüzü göz önüne alarak doktorunuz belirleyecektir.
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/heart-valve-surgery/about/pac-20384901
{{translate('Yorumlar')}} ({{yorumsayisi}})